شهید زنده

این اولین بار نیست!

اگر کسی سیر تاریخ را بشناسد، می‌داند همواره چنین خون‌هایی ریخته شده تا دل‌ها تکان بخورد. از آغاز بوده‌اند؛ از شهدای صدر اسلام و بعدها شهید اول و ثانی و...؛ تا انقلاب_امام_خمینی (قدّس‌سرّه) که با خون شهدایش کل دنیا را تکان داد. منتها هر زمان در حد خودش کار می‌کند و تأثیر می‌گذارد. امروز هم خون سردار سلیمانی ریخته است.

ما جریان شهدای قبل را در تاریخ می‌خوانیم؛ اما امروز در سیر جریان این خون هستیم و جوشش آن را می‌بینیم که چطور در دنیا جاری می‌شود و همه را تکان می‌دهد. هنوز چیزی نگذشته، خیلی‌ها افکارشان، خیالاتشان و اصلاً عالمشان عوض شده؛ و این تازه شروع ماجراست. مانده تا ببینیم این خون با دنیا چه می‌کند و چه ثمراتی در جامعۀ جهانی به ارمغان می‌آورد. اما...

شهید، سیر خود را کرده و به اوج معراجش رسیده است. باقی ماجرا، برای ماست که چگونه با او برویم و با جریان خونش جاری شویم. شور و احساس این واقعه، دل‌ها را به انقلاب انداخته است. اما نکند فقط سطح قضیه را ببینیم و در حدّ شعر و گریه و روضه توقف کنیم! بالأخره روزی، داغیِ این داغ کمتر می‌شود و سر و صداها می‌خوابد. آنچه خواهد ماند، سریان این خون در رگ‌های پیکرۀ انسانیت است. اگر آن را پیدا نکنیم، در جای خود راکد می‌مانیم و دوباره به زندگی روزمره‌مان برمی‌گردیم. 

حقیقت خون شهید، هدف و فرهنگ اوست که جاری شده؛ ما باید با این هدف و فرهنگ حرکت کنیم. باید ببینیم در چه عالمی هستیم. باید مراتب وجودمان تغییر کند. محال است کسی نداند گیر کارش کجاست. باید ببینیم کدام رتبۀ ماهیت، ما را نگه داشته و مانع از ادراک وجود در ما شده؛ سریعاً خونش را بریزیم که با این خون جاری شود و برود؛ وگرنه در سطح می‌مانیم.
 
این شهید، ماهیت خود را در حضرت حق تعالی فانی کرد و فانی شد. پیکری را که استعداد داشت بالاترین حقایق انسانی و اسماء الهی را به ظهور برساند، کاملاً از استعداد درآورد و تمام آنچه را می‌توانست، نه تنها برای خود، که برای جهانیان به عینیت کشاند؛ تا آنکه یک‌پارچه روح و ربّانی شد و به کلی از ماده رهید تا در سطحی بسیار بالاتر، تأثیرات وجودش را برساند. 

پس این خون و این شهادت، از نوعِ گذشتن از جزئیاتِ عوارض و دل‌بستگی‌ها نیست. از مراتب ماهیتمان باید رها شویم. چرا؟ چون با قدم رتبۀ خود نمی‌توانیم در این جریان برویم. نه که نتوانیم؛ اما خیلی جاها به غفلت می‌افتیم. پس باید رتبه‌ای را که در آن مانده‌ایم، بشکنیم تا خونش جاری شود و با خون شهید برود؛ که خون او ساری و جاری شده و هرگز غفلت و ایستایی نخواهد داشت. 

شکّی نیست که این خون‌ها برای ما حجّت‌اند؛ حجّت رهایی، حجّت آزادی؛ حجّتِ کندن از قیود و حدود که همان مراتب ماهیت‌اند. یکی از این مراتب، وهم است یعنی درک ما از جزئیات و قوانین دنیا که مستلزم حیات مادی است. راحتی، سختی، رفاه، عدم امکانات، سلامتی، بیماری و...؛ این‌ها خاصیت دنیاست؛ همان قیودی که باید از آن‌ها بگذریم و رها شویم. یعنی در هر موقعیتی وجود را ببینیم و راحت باشیم؛ چه در جمال‌ها و آنچه برایمان خوش است، چه در جلال‌ها و آنچه ناخوش است. 

دیگر ببینیم چه می‌کنیم و چه سهمی برمی‌داریم. با کسی هم کار نداشته باشیم. خودمان فانی شویم و برویم؛ وگرنه باخته‌ایم و دیر نخواهد بود که افسوس خواهیم خورد! پس یک‌باره تصمیم بگیریم و حرکت کنیم؛ که با عظمت این جریان، دیگر جای حرکت تدریجی نیست. تا الآن به تدریج رفته‌ایم؛ اما هر تدریجی، حرکت دفعی را به دنبال دارد. درخت از وقتی دانه است، به تدریج رشد می‌کند تا به تنه و برگ و شکوفه برسد و میوه دهد؛ اما میوه، در لحظه می‌رسد و چیدنی می‌شود. 

امید که ما هم از قافله جا نمانیم و اگر توفیق شهادت نداریم، لااقل توفیق شهود خون شهدا را داشته باشیم و به رفاقت آنان باریابیم که خوش رفقایی هستند؛ به قول خدایشان: "وَ مَنْ يُطِعِ اللَّهَ وَ الرَّسُولَ فَأُولئِكَ مَعَ الَّذينَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ مِنَ النَّبِيِّينَ وَ الصِّدِّيقينَ وَ الشُّهَداءِ وَ الصَّالِحينَ وَ حَسُنَ أُولئِكَ رَفيقاً" (سورۀ نساء، آیۀ 69).

سردارقاسم سلیمانی 

برگرفته از بیانات استاد لطفی‌ آذر